Zarządzenie Nr 96/2007
Burmistrza Miasta i Gminy Trzemeszno
z dnia 26 listopada 2007
w sprawie: wprowadzenia do użytku służbowego wewnętrznej instrukcji inwentaryzacyjnej.
Na podstawie ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; zmiany: Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535, Nr 139, poz. 1324, Nr 124 poz. 1152, Nr 229, poz. 2276; Dz. U. z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 146, poz. 1546, Nr 145, poz. 1535, Nr 213, poz. 2155; Dz. U. z 2005 r. Nr 10, poz. 66, Nr 184, poz. 1539, Nr 267, poz. 2252; Dz. U. z 2006 Nr208, poz. 1540).
zarządza się, co następuje:
§ 1
Wprowadza się wewnętrzną instrukcję inwentaryzacyjną formalizującą sposób przeprowadzania inwentaryzacji w Urzędzie Miasta i Gminy i podległych jednostkach.
§ 2
Wewnętrzna instrukcja inwentaryzacyjna będąca załącznikiem Nr 1 do niniejszego Zarządzenia określa szczegółowe zasady inwentaryzacji stanu aktywów i pasywów jednostki.
§ 3
Traci moc Zarządzenie Nr 15/95 Burmistrza Miasta i Gminy w Trzemesznie z dnia
06 grudnia 1995 r. w sprawie wprowadzenia do użytku służbowego instrukcji inwentaryzacyjnej.
§ 4
Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podjęcia.
Burmistrz
Krzysztof Dereziński
Załącznik Nr 1
do Zarządzenia Nr 96/2007
Burmistrza Miasta i Gminy
Trzemeszno z dnia 26.11.2007 r.
INSTRUKCJA INWENTARYZACYJNA
Dział I - POSTANOWIENIA OGÓLNE
§ 1
1. Instrukcja inwentaryzacyjna została opracowana na podstawie ustawy z dnia
29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 1994 r. Nr 121, poz. 591 ze zm.
2. Podstawowym celem instrukcji inwentaryzacyjnej jest określenie zasad, trybu i metod przeprowadzania inwentaryzacji aktywów i pasywów jednostki.
3. Zasady przeprowadzania inwentaryzacji, określone w niniejszej instrukcji mają zastosowanie
we wszystkich jednostkach organizacyjnych gminy.
Dział II - POJĘCIE I CEL INWENTARYZACJI
§ 2
1. Inwentaryzacja to ogół czynności mających na celu okresowe ustalenie lub sprawdzenie rzeczywistego stanu aktywów i pasywów jednostki.
2. Celem inwentaryzacji jest ustalenie rzeczywistego stanu aktywów i pasywów jednostki
i na tej podstawie:
a) doprowadzenie danych wynikających z ksiąg rachunkowych do zgodności ze stanem rzeczywistym,
b) rozliczenie osób materialnie odpowiedzialnych za powierzone im mienie,
c) dokonanie oceny gospodarczej przydatności składników majątku jednostki,
d) przeciwdziałanie nieprawidłowościom w gospodarowaniu majątkiem jednostki.
3. Inwentaryzacją obejmuje się:
a) aktywa i pasywa znajdujące się w ewidencji bilansowej lub które powinny być w niej ujęte,
b) składniki majątkowe ujęte wyłącznie w ewidencji ilościowej,
c) obce składniki majątkowe.
4. Inwentaryzacja przeprowadzana jest w następujących terminach:
a) składników aktywów – z wyłączeniem aktywów pieniężnych, papierów wartościowych, materiałów, towarów.
– raz w roku, nie wcześniej niż trzy miesiące przed końcem roku obrotowego, do 15 dnia następnego roku,
b) zapasów materiałów i towarów znajdujących się w strzeżonych składowiskach i objętych ewidencją ilościowo-wartościową – raz na dwa lata,
c) środków trwałych oraz pozostałych środków trwałych w używaniu – raz na cztery lata.
Dział III - RODZAJE INWENTARYZACJI
§3
1. Inwentaryzacja może być przeprowadzona w formie inwentaryzacji okresowej, doraźnej, zdawczo-odbiorczej.
2. Inwentaryzację okresową przeprowadza się zgodnie z ustawą o rachunkowości, co roku, jednak
w zakresie niektórych rodzajów majątku dopuszcza się inne możliwości. Dobrze pojęty interes własny jednostki przemawia jednak za tym, by nie dopuścić do zbyt długiego nieinwentaryzowania majątku trwałego. Dlatego termin ten określony jest jako ostateczny i tak:
1) Corocznej inwentaryzacji podlegają bezwzględnie:
a) środki pieniężne, tj. gotówka kasie, druki ścisłego zarachowania, weksle, czeki, papiery wartościowe,
b) inwestycje
c) materiały wydane do produkcji, lecz nie zużyte
d) materiały, których wartość została zaliczona do kosztów bezpośrednio po zakupie lub wytworzone we własnym zakresie.
2) Raz w ciągu dwóch lat przeprowadza się inwentaryzację:
a) zapasów materiałów
b) towarów
c) produktów gotowych i półproduktów znajdujących się w strzeżonych składowiskach objętych ewidencją ilościowo-wartościową
3) Raz w ciągu czterech lat powinny być inwentaryzowane
a) środki trwałe
b) pozostałe środki trwałe
3. Inwentaryzację doraźną przeprowadza się w przypadku zaistnienia konkretnych przesłanek takich jak:
1) wystąpienie zdarzeń losowych (powódź, pożar, kradzież) w wyniku których nastąpiły straty majątku
2) kontrola właściwego zabezpieczenia danego mienia w jednostce
3) podejrzenie niewłaściwego gospodarowania mieniem
4) zmiana formy organizacyjno-prawnej jednostki.
4. Inwentaryzację zdawczo-odbiorczą przeprowadza się w sytuacji, kiedy zachodzi potrzeba zmiany pracownika na danym stanowisku, z którym wiąże się odpowiedzialność materialna.
5. Polecenie przeprowadzenia inwentaryzacji doraźnej i zdawczo-odbiorczej wydaje kierownik/dyrektor jednostki.
Dział IV - METODY INWENTARYZACJI
§4
1. Inwentaryzację przeprowadza się w drodze:
a) spisu z natury,
b) uzyskania od kontrahentów i banków pisemnych potwierdzeń wykazanych sald,
c) porównania danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji realnej wartości składników majątku.
2. Poszczególnym składnikom majątku przyporządkowana jest ściśle określona metoda inwentaryzacji.
3. W drodze spisu z natury przeprowadza się inwentaryzację:
a) środków pieniężnych (z wyjątkiem zgromadzonych na rachunkach bankowych),
b) akcji, obligacji, bonów i innych papierów wartościowych,
c) rzeczowych składników majątku obrotowego – materiałów, towarów itp.,
d) środków trwałych i pozostałych środków trwałych, z wyjątkiem gruntów i trudno dostępnych oglądowi środków trwałych.
4. Spisem z natury należy również objąć znajdujące się w jednostce składniki majątkowe ujęte wyłącznie w ewidencji ilościowej oraz będące własnością innych jednostek.
5. Inwentaryzacja w drodze spisu z natury polega na:
a) ustaleniu rzeczywistej ilości poszczególnych składników majątku poprzez ich przeliczenie, zważenie, zmierzenie oraz ujęciu ustalonej ilości w arkuszu spisu z natury,
b) wycenie spisanych ilości,
c) porównaniu wartości wycenionego spisu z danymi z ksiąg inwentarzowych i rachunkowych,
d) ustaleniu ewentualnych różnic inwentaryzacyjnych i wyjaśnieniu przyczyn ich powstania oraz postawieniu wniosków co do sposobu ich rozliczenia,
e) ujęciu różnic inwentaryzacyjnych i ich rozliczeniu w księgach rachunkowych.
6. Metodą uzgodnienia sald inwentaryzuje się:
a) środki pieniężne zgromadzone na rachunkach bankowych,
b) pożyczki i kredyty,
c) należności i zobowiązania, z wyjątkiem należności spornych i wątpliwych, należności wobec pracowników oraz z tytułów publiczno-prawnych,
d) powierzone kontrahentom własne składniki majątkowe.
7. W drodze porównania danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami
i weryfikacji realnej wartości składników majątku przeprowadza się inwentaryzację:
a) gruntów i środków trwałych trudno dostępnych oglądowi,
b) wartości niematerialnych i prawnych,
c) należności spornych i wątpliwych,
d) należności i zobowiązań z pracownikami,
e) należności i zobowiązań publiczno-prawnych,
f) funduszy i kapitałów,
g) rezerw i przychodów przyszłych okresów,
h) innych aktywów i pasywów niepodlegających spisowi z natury i uzgodnieniu sald.
8. Inwentaryzacja zbiorów bibliotecznych odbywa się na zasadach określonych w Rozporządzeniu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z 5 listopada 1999 r. w sprawie zasad ewidencji materiałów bibliotecznych (Dz. U. z 1999 r. Nr 93 poz. 1077 zm. Dz. U. z 2001 r. Nr 74 poz. 793).
Dział V - INWENTARYZACJA W DRODZE SPISU Z NATURY
§ 5
KOMISJA INWENTARYZACYJNA
1. W celu sprawnego, terminowego i prawidłowego przeprowadzenia inwentaryzacji powołuje się komisję inwentaryzacyjną w składzie minimum trzech osób.
2. Do komisji inwentaryzacyjnej nie mogą być powołane osoby materialnie odpowiedzialne
za inwentaryzowane mienie, główny księgowy, osoby prowadzące ewidencję księgową inwentaryzowanych składników oraz kierowników/dyrektorów jednostek.
3. Do obowiązków przewodniczącego komisji inwentaryzacyjnej należy:
- wyznaczenie zadań członków komisji,
- pobranie przed rozpoczęciem spisu ponumerowanych, zaparafowanych i opieczętowanych przez skarbnika/głównego księgowego arkuszy spisu z natury,
- przeprowadzenie szkolenia członków komisji i zespołów spisowych,
- organizowanie prac przygotowawczych do inwentaryzacji, dopilnowanie ich wykonania
w określonym terminie,
- kontrolowanie przebiegu spisów z natury i prawidłowości wypełnienia arkuszy spisowych,
- ustalenie przyczyn powstania różnic inwentaryzacyjnych, zebranie odpowiednich wyjaśnień
i postanowienie wniosków sprawie ich rozliczenia,
- przygotowanie wniosków o wszczęcie dochodzenia w przypadku ujawnienia niedoborów
i szkód zawinionych,
- przygotowanie dokumentacji przebiegu inwentaryzacji,
- pobranie od osób materialnie odpowiedzialnych przed rozpoczęciem spisu oświadczeń (zał. Nr 1).
4. Do obowiązków zespołów spisowych należy:
- przeprowadzenie spisu z natury w określonym terminie na wyznaczonym polu spisowym,
- właściwe zabezpieczenie kontrolowanych pomieszczeń obiektów na czas spisu,
- przeprowadzenie rozliczenia arkuszy spisowych,
- terminowe przekazanie przewodniczącemu komisji inwentaryzacyjnej arkuszy spisowych.
§ 6
PRZEBIEG SPISU Z NATURY
1.Spis z natury przeprowadza się w obecności osoby materialnie odpowiedzialnej za spisywane składniki, objęte spisem lub innej osoby przez nią pisemnie upoważnionej.
2. Bezpośrednio po ustaleniu rzeczywistej ilości składnika majątku (przez przeliczenie, zmierzenie, zważenie) zespół spisowy dokonuje wpisu do arkusza spisowego.
3. Arkusz spisu z natury, na którym ujęto wyniki spisu powinien zawierać, co najmniej:
a) nazwę jednostki,
b) numer kolejny arkusza spisowego,
c) określenie rodzaju inwentaryzacji (np. inwentaryzacja okresowa, inwentaryzacja doraźna, zdawczo-odbiorcza)
d) nazwę pola spisowego,
e) datę rozpoczęcia i zakończenia spisu,
f) imiona i nazwiska członków zespołu spisowego,
g) szczegółowe określenie składnika majątku, w tym także symbol identyfikacyjny, np. numer inwentarzowy,
h) jednostkę miary,
i) ilość stwierdzoną w czasie spisu,
j) numery pozycji arkusza spisu.
4. Wyniki spisu ujmuję się w arkuszu w sposób trwały, np. długopisem, cienkopisem.
5. Błędy w arkuszach spisowych można poprawić wyłącznie przez skreślenie błędnego zapisu w taki sposób, żeby pierwotny zapis pozostał czytelny oraz wpisanie obok zapisu poprawnego.
6. Po zakończeniu spisu z natury i dokonania ostatniego zapisu na arkuszu zespół spisowy powinien zamieścić adnotację o następującej treści „Arkusz zawiera pozycję od … do …”
7. Prawidłowo wypełnione arkusze spisu podpisują członkowie zespołów spisowych, osoby materialnie odpowiedzialne oraz inne osoby uczestniczące w spisie.
Zespół spisowy:
- sporządza pisemne sprawozdanie z przebiegu spisu z natury, ujmując w nim rozliczenie pobranych arkuszy spisowych;
- przekazuje wszystkie arkusze spisu z natury wraz z innymi dokumentami przewodniczącemu komisji inwentaryzacyjnej.
§ 7
Przewodniczący komisji inwentaryzacyjnej po zgromadzeniu wszystkich wypełnionych arkuszy spisu z natury i sprawdzeniu ich kompletności przekazuje je do księgowości
w celu dokonania ich wyceny i ustalenia ewentualnych różnic inwentaryzacyjnych.
§ 8
WYCENA SPISU Z NATURY I USTALENIE RÓŻNIC INWENTARYZACYJNYCH
1. Po otrzymaniu spisu z natury księgowość dokonuje wyceny spisanych składników majątku oraz porównania ilości i wartości poszczególnych składników majątku ustalonych w toku spisu z natury
z ilością i wartością tych składników wynikającą z ewidencji księgowej. Przy wycenie spisanych składników majątku stosuje się zasady określone w ustawie o rachunkowości.
2. Jeżeli stan rzeczywisty ustalony w drodze spisu z natury jest niższy od stanu ewidencyjnego wynikającego z prawidłowo prowadzonych ksiąg rachunkowych, powstaje niedobór,
w sytuacji odwrotnej powstaje nadwyżka.
3. Różnice inwentaryzacyjne ujmuje się w „Zestawieniu różnic inwentaryzacyjnych”.
Różnice inwentaryzacyjne należy ująć w zestawieniach różnic sporządzonych w sposób umożliwiający ustalenie łącznej sumy różnic inwentaryzacyjnych z podziałem według poszczególnych kont syntetycznych oraz według osób materialnie odpowiedzialnych, powiązanie poszczególnych pozycji zestawienia różnic z pozycjami arkuszy spisu z natury.
§ 9
WERYFIKACJA RÓŻNIC INWENTARYZACYJNYCH
1. Wyniki wyceny i rozliczenia spisu z natury w formie zestawień różnic inwentaryzacyjnych przekazywane są przez skarbnika/głównego księgowego przewodniczącemu komisji inwentaryzacyjnej.
2. W celu ustalenia przyczyn powstania różnic inwentaryzacyjnych przewodniczący komisji inwentaryzacyjnej przeprowadza postępowanie weryfikacyjne.
3. W trakcie prac weryfikacyjnych komisja inwentaryzacyjna ma prawo żądać od osoby materialnie odpowiedzialnej złożenia pisemnych wyjaśnień dotyczących przyczyn powstania różnic inwentaryzacyjnych.
4. Rezultatem zakończonego postępowania weryfikacyjnego powinien być protokół, w którym komisja inwentaryzacyjna przedstawia umotywowane wnioski co do sposobu rozliczenia niedoborów i nadwyżek inwentaryzacyjnych.
5. Zaopiniowany przez skarbnika/głównego księgowego protokół weryfikacji różnic inwentaryzacyjnych podlega zatwierdzeniu przez kierownika/dyrektora jednostki.
§ 10
ROZLICZENIE SPISU Z NATURY W KSIĘGACH RACHUNKOWYCH
1. Ujawnione w toku inwentaryzacji różnice między stanem rzeczywistym a stanem wykazanym w księgach rachunkowych należy wyjaśnić i rozliczyć w księgach rachunkowych tego roku obrotowego, na który przypadał termin inwentaryzacji.
2. Rozliczenie różnic inwentaryzacyjnych w księgach rachunkowych następuje na podstawie zatwierdzonego przez kierownika jednostki/dyrektora protokołu weryfikacji różnic inwentaryzacyjnych.
Dział VI - INWENTARYZACJA W DRODZE UZGODNIENIA SALD
§ 11
1. W drodze uzgodnienia sald inwentaryzuje się środki pieniężne zgromadzone na rachunkach bankowych, pożyczki i kredyty, należności i zobowiązania oraz powierzone kontrahentom własne składniki majątkowe.
2. Nie wymagają pisemnego uzgodnienia sald:
a) należności sporne i wątpliwe,
b) należności i zobowiązania wobec kontrahentów, w tym osób fizycznych, którzy nie mają obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych,
c) rozrachunków z pracownikami,
d) drobnych należności i zobowiązań, w przypadku których koszty uzgodnienia przekraczałyby związane z tym korzyści,
e) rozrachunków publiczno-prawnych.
3. Inwentaryzacji w drodze uzgodnienia sald dokonuje księgowość.
4. Formy uzgodnienia sald mogą być:
a) pisemne – przy wykorzystaniu formularzy dostępnych w sprzedaży, formularzy opracowanych przez jednostkę oraz wydruków komputerowych,
b) faksowe – przesyłając specyfikację sald z prośbą potwierdzenia drogą faksową,
c) telefoniczne – dokonując uzgodnienia sald z kontrahentem drogą telefoniczną, sporządzając jednocześnie krótką notatkę z przeprowadzonych uzgodnień.
Inwentaryzacja w drodze weryfikacji sald
1. Aktywa i pasywa, które nie mogą być zinwentaryzowane w drodze spisu z natury lub uzgodnienia salda, podlegają inwentaryzacji w drodze weryfikacji sald.
2. W drodze weryfikacji sald inwentaryzuje się między innymi grunty i środki trwałe trudno dostępne oglądowi, wartości niematerialne i prawne, należności i zobowiązania
z pracownikami oraz publiczno-prawne i inne.
3. Celem inwentaryzacji w drodze weryfikacji sald jest stwierdzenie, czy rzeczywiście posiadane dokumenty potwierdzają istnienie określonego salda oraz czy jest ono realne i prawidłowo wycenione.
4. Inwentaryzacji w drodze uzgodnienia sald dokonuje dział księgowości we współpracy
z właściwymi służbami jednostki, np. służbami technicznymi w zakresie weryfikacji salda inwestycji rozpoczętych.
5. Dział księgowości z przeprowadzonej weryfikacji sald sporządza protokół.
6. Ujawnione w toku weryfikacji sald różnice (nieprawidłowości i rozbieżności) między stanem rzeczywistym a stanem wynikającym z ksiąg rachunkowych należy wyjaśnić
i rozliczyć w księgach rachunkowych tego roku obrotowego, na który przypadał termin inwentaryzacji.
Postanowienia końcowe
1. Sprawy nieuregulowane niniejszą instrukcją podlegają unormowaniu w drodze zarządzeń Burmistrza Miasta i Gminy Trzemeszno.
2. Instrukcja wchodzi w życie z dniem 26 listopada 2007
Burmistrz
Krzysztof Dereziński
Załącznik nr 1
do instrukcji inwentaryzacyjnej
OŚWIADCZENIE
Ja, ................................................................. jako osoba materialnie odpowiedzialna
za znajdujące się w ......................................................................................................................
składniki majątku .........................................................................................................................,
oświadczam, że:
1. Wszystkie dowody przychodu i rozchodu wyżej wymienionych składników majątku
zostały ujęte w prowadzonej księdze inwentarzowej i przekazane do księgowości.
2. Uzgodniono stan prowadzonej przeze mnie ewidencji w księdze inwentarzowej
ze stanem ewidencji prowadzonej w księgowości na dzień .................................
3. Przygotowano pole spisowe zgodnie z obowiązującą w jednostce instrukcją inwentaryzacyjną.
4. Nie zgłaszam zastrzeżeń co do zabezpieczenia powierzonego mi mienia oraz
do składu spisowego ............................................................................................................
………………………….......…….. …………………………………….
(data) (podpis osoby materialnie odpowiedzialnej)
niezbędne narzędzia pracy
profesjonalnej księgowej
sfery budżetowej!